ХИМИЙН ХОРТ БОЛОН АЮУЛТАЙ БОДИС ЭКСПОРТЛОХ, ИМПОРТЛОХ, ХИЛ ДАМЖУУЛАН ТЭЭВЭРЛЭХ БОЛОН ҮЙЛДВЭРЛЭХ, ХУДАЛДАХ ЖУРАМ

ЖУРАМ ШИНЭЧЛЭН БАТЛАХ ТУХАЙ

Монгол Улсын Засгийн газрын тухай хуулийн 24 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэг, Химийн хорт болон аюултай бодисын тухай хуулийн 6 дугаар зүйлийн 6.1.1 дэх заалтыг тус тус үндэслэн ТУШААХ нь:

1.”Химийн хорт болон аюултай бодис экспортлох, импортлох, хил дамжуулан тээвэрлэх болон үйлдвэрлэх, худалдах журам”-ыг хавсралтаар шинэчлэн баталсугай.

2.Энэхүү журмын хэрэгжилтэд хяналт тавьж ажиллахыг Хүрээлэн буй орчны бодлогын хэрэгжилтийн газар (Г.Энхмөнх), Салбарын хяналтын газар (Б.Мөнхтогтох)-т тус тус үүрэг болгосугай.

---

ХИМИЙН ХОРТ БОЛОН АЮУЛТАЙ БОДИС ЭКСПОРТЛОХ, ИМПОРТЛОХ, ХИЛ ДАМЖУУЛАН ТЭЭВЭРЛЭХ БОЛОН ҮЙЛДВЭРЛЭХ, ХУДАЛДАХ ЖУРАМ

Нэг.Нийтлэг үндэслэл

1.1.Химийн хорт болон аюултай бодисын тухай хуулийн  6 дугаар зүйлийн 6.1.1 дэх заалт, 8, 9, 11, 15, 18 дугаар зүйлд заасан химийн хорт болон аюултай бодисыг экспортлох, импортлох, хил дамжуулан тээвэрлэх, үйлдвэрлэх, худалдахтай холбогдсон үйл ажиллагааг зохицуулах, химийн хорт болон аюултай бодис экспортлох, импортлох, хил дамжуулан тээвэрлэх, үйлдвэрлэх, худалдах, ашиглах тусгай зөвшөөрөл (цаашид “Химийн бодисын тусгай зөвшөөрөл” гэх)-тэй иргэн, хуулийн этгээдийн үйл ажиллагаанд тавигдах шаардлага болон экспортлох, импортлох, хил дамжуулан тээвэрлэх, үйлдвэрлэх, худалдах үед химийн хорт болон аюултай бодисоос хамгаалах эрх зүйн харилцааг зохицуулахад энэхүү журмыг мөрдөнө.

1.2.Озон задалдаг бодисыг импортлох, худалдах, ашиглахтай холбогдсон үйл ажиллагааг Засгийн газрын “Озон задалдаг бодис болон бусад орлуулах бодис, тэдгээрийг агуулсан тоног төхөөрөмжийг импортлох, худалдах, ашиглах тусгай зөвшөөрөл олгох журам”-аар зохицуулна.

1.3.Газрын тосны бүтээгдэхүүнийг импортлох, худалдах, ашиглахтай холбогдсон үйл ажиллагааг Газрын тосны бүтээгдэхүүний тухай хуулийг дагалдаж гарах журмаар зохицуулна.

Хоёр.Химийн хорт болон аюултай бодисыг экспортлох, импортлох, хил дамжуулан тээвэрлэх, үйлдвэрлэх, худалдах үйл ажиллагаанд тавигдах нийтлэг шаардлага

2.1.Ерөнхий зүйл

2.1.1.Химийн бодисыг байгаль орчны асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага болон аймаг, нийслэлийн байгаль орчны хяналтын улсын байцаагчийн олгосон дүгнэлттэй, “Химийн хорт болон аюултай бодис, бүтээгдэхүүний агуулах” стандартын шаардлага хангасан, зориулалтын агуулах, өрөөнд хадгална;

2.1.2.Химийн хорт болон аюултай бодисын тухай хуулийн 15 дугаар зүйлийн 15.3 дахь хэсэгт заасан химийн бодис улсын хилээр нэвтрүүлэх боомт, гүний гаалийн хяналтын бүс нь ачиж буулгах зориулалтын талбай, өргөж буулгах авто техник, “Химийн хорт болон аюултай бодис, бүтээгдэхүүний агуулах” стандартын шаардлага хангасан агуулах, өрөөтэй байх ба химийн бодисыг тусдаа гарцаар саад дараалалгүйгээр түргэн шуурхай нэвтрүүлнэ;

2.1.3.Химийн бодисын тусгай зөвшөөрөл бүхий иргэн, хуулийн этгээд нь экспортолсон, импортолсон болон хил дамжуулан тээвэрлэсэн, үйлдвэрлэсэн, худалдсан химийн бодисын мэдээллийг тухай бүр байгаль орчны мэдээллийн сан дахь химийн хорт болон аюултай бодисын бүртгэл, мэдээллийн системд бүртгүүлнэ;

2.1.4.Химийн бодисын зөвшөөрөл бүхий иргэн, хуулийн этгээд нь химийн хорт болон аюултай бодис хадгалах агуулахаа холбогдох журам, стандартын шаардлага хангаж байгаа эсэхэд аймаг, нийслэлийн байгаль орчны байцаагчаар дүгнэлт гаргуулсан байна;

2.1.5.Химийн бодисыг анхааруулах тэмдэг бүхий  зориулалтын тээврийн хэрэгслээр тээвэрлэх бөгөөд тээвэрлэх, ачих, буулгах үеийн аюулгүй ажиллагааг химийн бодис импортлох, экспортлох, хил дамжуулан тээвэрлэх, худалдах үйл ажиллагаа эрхлэгч хариуцна;

2.1.6.Химийн бодисыг экспортлох, импортлох, хил дамжуулан тээвэрлэх, үйлдвэрлэх, худалдах үйл ажиллагаа эрхлэгч нь  тээвэрлэгч байгууллагатай гэрээ байгуулахдаа тухайн бодисын монгол хэл дээрх хор, аюулгүй байдлын лавлах мэдээлэл, аюулгүй ажиллагааны зааварчилгаа, болзошгүй ослын үед ажиллах төлөвлөгөө, тээвэрлэх маршрут зэргийг танилцуулж гарын үсэг зуруулна;

2.1.7.Химийн бодисын тусгай зөвшөөрөл бүхий иргэн, хуулийн этгээд нь  химийн хорт болон аюултай бодисын талаар гарсан олон улсын гэрээ, хэлэлцээрийг биелүүлэх үүрэгтэй бөгөөд  тээвэрлэлт, ачилт, буулгалтын үед гарч болох осол, эрсдэлээс  урьдчилан сэргийлэх, осол, алдагдал гарсан тохиолдолд өөрийн хөрөнгөөр хор, аюулыг бууруулах арга хэмжээ авах нөхцөлийг бүрдүүлсэн байна;

2.1.8.Химийн бодисын тусгай зөвшөөрөл бүхий иргэн, хуулийн этгээд нь химийн бодис тээвэрлэх маршрутыг нэг аймгийн нутаг дэвсгэр дотор бол тухайн аймгийн онцгой байдлын асуудал хариуцсан байгууллагаар, хоёр буюу түүнээс дээш аймгийн нутаг дэвсгэрээр дамжин тээвэрлэхэд онцгой байдлын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллагаар хянуулан, өөрийн байгууллагын эрх бүхий албан тушаалтанаараа батлуулж, тээвэрлэлт эхлэхийн өмнө хугацааг мэдэгдэнэ;

2.1.9.Химийн бодис экспортлох, импортлох, хил дамжуулан тээвэрлэх болон үйлдвэрлэх, худалдах тусгай зөвшөөрөл бүхий иргэн, хуулийн этгээд нь техникийн бүрэн бүтэн байдал хангасан тээврийн хэрэгслээр химийн бодисыг өдрийн цагаар тээвэрлэнэ;

2.1.10.Химийн бодисын тусгай зөвшөөрөл бүхий иргэн, хуулийн этгээд химийн бодис бүрийн нийлүүлэлт, зарцуулалтын  хөдөлгөөний тухайн жилийн тайланг гаргаж, дараа жилийн 1 дүгээр сард багтаан байгаль орчны асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагад хүргүүлнэ;

2.1.11.Монгол Улсын хилээр англи, орос, монгол хэл дээр бичигдсэн хаяг шошготой химийн бодисыг нэвтрүүлнэ. Хэрэв бусад улсын хэлээр бичигдсэн бол давхар англи хэлээр бичигдсэн хаяг шошготой байж болно.

2.2.Доорх төрлийн химийн бодис, химийн бодис агуулсан бүтээгдэхүүнийг импортлоход энэхүү журам хамаарахгүй. Үүнд:

2.2.1.Судалгаа, шинжилгээний зориулалтаар ашиглах 1 литр эсвэл 1 кг болон түүнээс бага савлагаатай, нийт хэмжээ 25 кг-аас ихгүй, “Монгол Улсад ашиглахыг хориглосон химийн хорт болон аюултай бодисын жагсаалт” болон “Монгол Улсад ашиглахыг хязгаарласан химийн хорт болон аюултай бодисын жагсаалт”-д ороогүй бодис, урвалж, тэжээлт орчин, стандарт бодис;

2.2.2.Барилгын материалын норматив, стандарт шаардлага хангасан гэрчилгээтэй, үйлдвэрлэгчийн савлагаатай барилгын будаг, лак, цавуу, эмульс, чигжээс, шаваас;

2.2.3.Барилга байгууламж, ахуйн хэрэглээнд шууд хэрэглэх зориулалттай, стандартын шаардлага хангасан, үйлдвэрлэгчийн савлагаатай, хаяг, шошго, лац бүхий галын хор, онцгой байдлын зориулалттай галын хор;

2.2.4.Барилгын бүтээц, шугам хоолой, дулаалгын материал үйлдвэрлэх зориулалттай, удаан задардаг органик бохирдуулагч агуулаагүй полимер түүхий эд болон бетоны чанар сайжруулах, бэхжүүлэх зориулалттай  нэмэлтээр ашиглах бэлдмэл;

2.2.5.Шахсан хий бүхий ахуйн зориулалттай асаагуур;

2.2.6.Жижиглэн борлуулах зориулалтаар савлагдсан ахуйн зориулалттай 2000 мл, эсхүл 2000 граммаас бага хэмжээтэй уусгагч, хэвлэлийн хор, будаг, фото зургийн хор болон үйлдвэрлэгчийн савлагаа, чанарын гэрчилгээтэй, стандартын шаардлага хангасан хаяг шошготой хэвлэлийн үйлдвэрлэлд шууд хэрэглэх зориулалттай цавуу, будаг, лак;

2.2.7.Шохойн чулуу, боловсруулсан шохой, гипс, каолин, бентонит, цеолит, графит, цахиурын исэл буюу кварц, антрацит, идэвхжүүлсэн нүүрс, ус шүүх, цэвэрлэх зориулалттай анионит, катионитууд, гангийн үйлдвэрлэлд ашиглах чанар сайжруулагч төмрийн хайлшууд;

2.2.8.Үйлдвэрлэгчийн савлагаа, чанарын гэрчилгээтэй, стандартын шаардлага хангасан хаяг шошготой, шууд хэрэглэх зориулалттай химийн бодис агуулсан ахуйн болон  гоо сайхны бүтээгдэхүүнүүд;

2.2.9.Бүх төрлийн савлагаатай ахуйн зориулалттай угаалга, цэвэрлэгээний бүтээгдэхүүнүүд;

2.2.10.Үйлдвэрлэлийн зориулалттай ашиглах өнгө, үнэр оруулагч, нунтаг экстракт, желатин, декстрин,  цардуул, ундааны нүүрсхүчлийн хий, эрдсийн гаралтай чийг татагч зэрэг бүтээгдэхүүнүүд;

2.2.11.Үйлдвэрлэгчийн савлагаатай, стандартын шаардлага хангасан хаяг, шошго, бүхий ахуйн зориулалтаар ашиглах 70 болон түүнээс бага хувийн этилийн спирт, ариутган халдваргүйжүүлэх зориулалттай бусад химийн бодис бэлдмэл агуулсан гар халдваргүйжүүлэгч бодис, бүтээгдэхүүн;

2.2.12.Үйлдвэрлэгчээс тоног төхөөрөмжийн хэвийн үйл ажиллагааг шалгах, тохируулах зориулалттай, тухайн тоног төхөөрөмжтэй хамт импортлогдож байгаа нийт хэмжээ нь 25 кг эсвэл 25 литрээс ихгүй, “Монгол Улсад ашиглахыг хориглосон болон хязгаарласан химийн хорт болон аюултай бодисын жагсаалт”-д ороогүй химийн хорт болон аюултай бодис;

2.2.13.Арьс шир, ноос ноолуур угаах зориулалттай, бүх төрлийн савлагаатай гадаргуугийн идэвхт бодис, бэлдмэл;

2.2.14.Хүнсний бүтээгдэхүүний сав баглаа боодол үйлдвэрлэх зориулалттай анхдагч төлөвт байгаа полиэтилен, полиэтилентерефталат, полипропилен, поликарбонат;

2.2.15.Олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдөн ашиглаж буй үйлдвэрлэгчийн савлагаа, стандартын шаардлага хангасан хаяг шошго, гарал үүслийн болон чанарын гэрчилгээтэй цас, мөс хайлуулах бодис, техникийн чулуун давс;

2.2.16.Олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдөн ашиглаж буй үйлдвэрлэгчийн савлагаа, стандартын шаардлага хангасан хаяг шошго, гарал үүслийн болон чанарын гэрчилгээтэй шууд хэрэглэх зориулалттай аюултай, хортой бодис найрлаганд нь ороогүй химийн бодис агуулсан эцсийн бүтээгдэхүүн;

2.3.Энэхүү журмын 2.2.1 дэх заалт нь химийн хорт болон аюултай бодисын тусгай зөвшөөрөл бүхий судалгаа, шинжилгээний чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг хуулийн этгээдэд хамаарах бөгөөд нэг жилд импортлох бодисуудын нийт хэмжээ нь 100 кг-аас ихгүй байна.

2.4.Энэхүү журмын 2.2.1, 2.2.4, 2.2.12, 2.2.13, 2.2.16-д заасан бодис бүтээгдэхүүнийг импортлох үед Байгаль орчны асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагаас импортын мэдэгдэл авна.

Гурав.Химийн хорт болон аюултай бодисыг экспортлох, импортлох, хил дамжуулан тээвэрлэх, үйлдвэрлэх, худалдах зөвшөөрөлтэй иргэн, хуулийн этгээдэд тавигдах шаардлага

3.1.Химийн хорт болон аюултай бодисыг экспортлох, импортлох, хил дамжуулан тээвэрлэх, үйлдвэрлэх, худалдах зөвшөөрөл бүхий иргэн, хуулийн этгээдэд дараах шаардлага тавигдана:

3.1.1.Химийн бодисын тусгай зөвшөөрөл бүхий иргэн, хуулийн этгээдийн импортолж, үйлдвэрлэсэн химийн бодис нь зориулалтын сав, баглаа боодол, стандартын шаардлага хангасан англи, орос, монгол хэл дээр үйлдэгдсэн хаяг, шошготой байна;

3.1.2.Химийн бодисын тусгай зөвшөөрөл бүхий  иргэн, хуулийн этгээд нь импортолсон болон үйлдвэрлэсэн бодисоо химийн бодисын тусгай зөвшөөрөлтэй хэрэглэгчдэд худалдана;

3.1.3.Химийн бодисын тусгай зөвшөөрөл бүхий  иргэн, хуулийн этгээд нь импортолсон болон үйлдвэрлэсэн бодисоо худалдахдаа тухайн бодисын хор, аюулгүй байдлын лавлах мэдээллийг заавал дагалдуулан өгнө;

3.1.4.Химийн бодисын тусгай зөвшөөрөл бүхий иргэн, хуулийн этгээд нь тодорхой шалтгааны улмаас ашиглахгүй болсон илүүдэл бодисыг байгаль орчны асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагын зөвшөөрөлтэйгээр химийн бодисын тусгай зөвшөөрөлтэй иргэн, хуулийн этгээдэд худалдаж болно.

3.2.Экспортлоход дараах шаардлага тавигдана:

3.2.1.Химийн бодис экспортлохдоо тухайн бодисыг олон улсын хэмжээнд болон хоёр талын хооронд худалдаалж болох эрх зүйн үндэслэл, хил дамжуулан тээвэрлэх олон улсын конвенц, гэрээ, хэлэлцээрийн шаардлагыг хангасан тухай танилцуулга;

3.2.2.Химийн хорт болон аюултай бодис нийлүүлэгч, хүлээн авагч, тээвэрлэгч талуудын хооронд хийсэн гэрээ, хэлэлцээрийн нотариатаар гэрчлүүлсэн хуулбар хувь, түүний монгол хэл дээрх албан ёсны орчуулга болон бусад шаардлагатай бичиг баримт.

3.3.Импортлоход энэ журмын 2.1, 3.1-т заасан шаардлагыг биелүүлэхээс гадна дараах шаардлага тавигдана:

3.3.1.Химийн бодис импортлохдоо тухайн бодис бүтээгдэхүүний гарал үүслийн гэрчилгээ болон экспортлогч талын эрх бүхий байгууллагаас олгосон чанар, аюулгүй байдлын баталгаажсан гэрчилгээтэй байх;

3.3.2.Химийн хорт болон аюултай бодис импортлох зөвшөөрөлтэй иргэн, хуулийн этгээд нь химийн хорт болон аюултай бодисыг хадгалах стандартын шаардлага хангасан агуулахдаа химийн хорт болон аюултай бодисын эрсдэлийн үнэлгээ бүхий “Байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын нарийвчилсан үнэлгээний тайлан”-г хийлгэж, байгаль орчны асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагаар баталгаажуулсан байх;

3.3.3.Жилд 5000 тонноос дээш химийн бодис импортлох тусгай зөвшөөрөлтэй иргэн, хуулийн этгээдийн агуулах нь суурьшлын бүсээс гадна байх бөгөөд эрүүл ахуйн хамгаалалтын бүсийн хэмжээг холбогдох норм, стандартад заасан шаардлагын дагуу тогтоох;

3.3.4.Химийн хорт болон аюултай бодисын импортлох тусгай зөвшөөрөлгүйгээр Монгол Улсын хилийн боомтын хяналтын бүсэд нэвтрүүлэхийг хориглоно. Хэрэв нэвтрүүлсэн тохиолдолд импортлогч хуулийн этгээдийн зардлаар экспортлогч оронд буцааж, хуулийн хариуцлага хүлээлгэнэ.

3.4.Хил дамжуулан тээвэрлэхэд дараах шаардлага тавигдана:

3.4.1.Химийн бодисыг хил дамжуулан тээвэрлэх тусгай зөвшөөрөл бүхий хуулийн этгээд нь нийлүүлэгч улсын болон хүлээн авагч улсын холбогдох байгууллага, Монгол Улсын нутаг дэвсгэрээр дамжин өнгөрөх асуудлыг хариуцсан этгээдийн хооронд байгуулсан гурвалсан гэрээ, эсхүл нийлүүлэгч тал-дамжин өнгөрүүлэгч хооронд, хүлээн авагч болон дамжин өнгөрүүлэгч талуудын хооронд тус тусад нь хийсэн гэрээ хэлэлцээртэй байх;

3.4.2.Химийн бодисыг хил дамжуулан тээвэрлэхдээ Химийн хорт болон аюултай бодисын тухай хуулийн 15 дугаар зүйлийн 15.3 дахь хэсэгт заасан боомтуудаар нэвтрүүлэх;

3.4.3.Химийн бодисыг хил дамжуулан тээвэрлэх тусгай зөвшөөрөл бүхий хуулийн этгээд нь олон улсын гэрээ хэлэлцээр, конвенцын заалтуудад нийцүүлэн химийн бодисыг тээвэрлэнэ.

3.5.Үйлдвэрлэгчид энэ журмын 2.1, 3.1-т зааснаас гадна дараах шаардлага тавигдана:

3.5.1.Химийн хорт болон аюултай бодис үйлдвэрлэх зөвшөөрөл бүхий иргэн, хуулийн этгээд нь химийн бодисыг үйлдвэрлэх, хадгалах, ашиглах, худалдах, үйл ажиллагаа явуулах стандартын шаардлага хангасан үйлдвэр, агуулахдаа байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын нарийвчилсан үнэлгээ хийлгэж тайланг Байгаль орчны асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагаар баталгаажуулсан байх;

3.5.2.Химийн хорт болон аюултай бодисыг үйлдвэрлэхдээ Химийн хорт болон аюултай бодисын тухай хуулийн 6 дугаар зүйлийн 6.2-т заасан үндэсний зөвлөлийн шинжээчдийн багийн дүгнэлтийг гаргуулсан байх;

3.5.3.Химийн хорт болон аюултай бодис үйлдвэрлэгч нь эрүүл ахуй, аюулгүй ажиллагааны шаардлага хангасан байранд, технологийн горимыг нарийн чанд баримтлан ажиллах;

3.5.4.Үйлдвэрлэгч нь орчиндоо болон ажлын байранд зөвшөөрөгдөх дээд хэмжээнээс хэтэрсэн бодис бүхий хорт хий, хог хаягдал гаргахгүй байх үүрэг хүлээх ба гаргасан тохиолдолд түүнийг бууруулах, саармагжуулах, байгаль орчинд халгүй аргаар устгах арга хэмжээг өөрийн хөрөнгөөр авч хэрэгжүүлнэ.

3.6.Худалдахад дараах шаардлага тавигдана:

3.6.1.Химийн хорт болон аюултай бодис худалдах зөвшөөрөлтэй иргэн, хуулийн этгээд нь химийн хорт болон аюултай бодисыг хадгалах, худалдах үйл ажиллагаа явуулах стандартын шаардлага хангасан агуулахын байгаль орчны асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагаар баталгаажсан химийн хорт болон аюултай бодисын эрсдэлийн үнэлгээ бүхий “Байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын нарийвчилсан үнэлгээний тайлан”-тай  байх;

3.6.2.Химийн хорт болон аюултай бодисыг зориулалтын, тодорхой хаяг шошго бүхий савлагаатайгаар худалдана.

— o0o —