Page 390 - GreenChemistry2023 Emhetgel
P. 390

3
            зардал буурсанаар 1 м  зөөлрүүлсэн ус                   Натри-хлор ионжуулалтын технологийг
            боловсруулах өөрийн өртөг 380 төгрөгөөр              дараах нөхцөлийг хангасан тохиолдолд
            багасах  [2], хими цехийн ТЭЗҮ дээшилж,              хэрэглэдэг. Үүнд :
            тоног төхөөрөмж, шугам хоолойн                          1.  Үүсгэвэр      усны       бикарбонатын
            ашиглалтын хугацаа уртсах боломж бүрдэх              шүлтлэгийг сульфат ба нитрат нитритүүдийн
            юм.                                                  нийлбэрт  харьцуулсан  харьцаа  1-тэй  тэнцүү
                                                                 буюу түүнээс их байх тохиолдолд[1]:
                                I. ОРШИЛ
                                                                        НСО3  /( SO4  +NO3+NO2) ≥1
                                                                              -
                                                                                     2-
            “Дархан Дулааны Цахилгаан Станц” ТӨХК-
            ийн суурийг 1963 онд тавьж, 1965 онд анхны              2.  Хүчтэй  хүчлийн  анионуудын  нийлбэр
                                                                                         3
            үндсэн тоноглолуудыг ашиглалтанд оруулж              концентраци  2  мг/дм -с  их  буюу  тэнцүү
            байжээ. Түүнээс хойш өнгөрсөн 55 жилийн              байхад
            хугацаанд үндсэн тоноглолын найдвартай
            ажиллагааг хангах, станцын нэгж хүчин                                   ∑   с.к≥2
            чадлыг нэмэгдүүлэх зэрэг 3 удаа  томоохон
            шинэчлэлийн ажлыг хийсэн боловч зуухны
            нэмэлт усыг боловсруулах хими ус
            бэлтгэлийн хэсэгт ус                                 Хими цехэд ирж байгаа түүхий усны чанарын
            боловсруулахтехнологийг боловсронгуй                 дундаж үзүүлэлтийг хүснэгт 1-т, усанд
            болгох, химийн хортой бодисын хэрэглээг              агуулагдах зонхилох ионуудын эзлэх хувийг
            бууруулах, дэвшилтэт технологи нэвтрүүлэх            1-р зургаар тус тус үзүүлэв.
            талаар ямар нэг техникийн бодлого                                                        Хүснэгт  1
            шинэчлэл огт яригдаж байгаагүй юм.
                                                                            Түүхий усны чанарын үзүүлэлт
                Үүсвэр  түүхий  усанд  агуулагдах  анион  ба
            катионууд  нь  усны  температур  өндөрсөх  тутам     Үзүүлэлтүүд               мг/л       мг-экв/л
            өөр хоорондоо нэгдэж, янз бүрийн уусдаггүй хатуу     Ерөнхий хатуулаг            -          4.1
            фазуудыг үүсгэдэг бөгөөд эдгээр нь шугам хоолой,     Карбонатын хатуулаг         -         4.74
            халах гадаргуу, арматуруудад маш бат бэх, хатуу      Гидратын шүлтлэг            -          0.8
            хаг  хусам  үүсгэх,  зэврэлтэнд  оруулах  аюултай    рН                          -         8.32
            байдаг. Ийм учраас дунд даралтын зуухны нэмэлт       Са                        62.52       3.12
                                                                    2+
            усыг  боловсруулж  зөөлрүүлэхдээ  уснаас  зөвхөн                              11.91
                                                                    2+
            хатуулгийн    ионуудыг  салгахаас  гадна  карбонат   Мg                                    0.98
            хатуулаг  буюу  ерөнхий  шүлтлэгийг  бууруулах                                             1.34
                                                                    +
            зайлшгүй шаардлага гардаг.                           Na                        30.9
               Сүүлийн жилүүдэд хими цех нь                      НСО3                     289.14       4.74
                                                                       -
            боловсруулсан усны хэмжээнээс хамаарч нэг
            жилд дунджаар 42-45 тн хүчтэй хүхрийн                SO4 2-                    16.0        0.33
            хүчлийг усны ерөнхий шүлтлэгийг                      Cl                         22         0.62
                                                                   -
            бууруулахын тулд хэрэглэсэн тооцоо байна             NO3 -                     6.16        0.099
            [5]. 2019 онд “Дарханы ДЦС” ТӨХК-д 35 МВт-           NO2 -                    0.0033      0.00007
            ын чадалтай турбингенератор                          SIO3 2-                   7.15        0.188
            суурилуулснаар ажиллах зуухны тоо                    Давслаг                   352.5         -
            нэмэгдэж, химийн боловсруулсан усны тоо
            хэмжээ ч бас өссөн байна. Үүнтэй уялдан ус
            боловсруулах технологид хэрэглэдэг
            техникийн хүчтэй хүхрийн хүчлийн хэрэглээ
            нэмэгдсэн. Иймээс үүсвэр үүсвэр түүхий
            усны ерөнхий шүлтлэгийг хүчил хэрэглэхгүй
            бууруулах натри-хлор ионжуулалтын аргыг
            нэвтрүүлэх боломжийг энэхүү судалгаанд
            авч үзсэн.
   385   386   387   388   389   390   391   392   393   394   395