Page 422 - GreenChemistry2023 Emhetgel
P. 422

ИТ (КК)-ын ТД тогтворжилтонд алкил бүлэг нь электрон донор чанараараа (+) цэнэгийн хүчийг буруулж
        нөлөөлөх болно. Иймд: бромт-3-дагч бутил (2-бром-2-метилпропан) нь SN1 урвалд бромт метилээс
             6
        1×10  дахин хурдтай орно:







                             2-бром-2-                                       2-бром-2-
                           метилпропан                                       пропанол

        Эндээс ялангуяа фенил, винил бүлэг нь мезомер байгуулалтаараа ИТ-ын дотоод хүчдэл буюу цэнэгийг
        хүчтэй сарниулах тул ИТ-ын ТД тогтворжилт, үүсэх хурдад алкилаас илүү их хүчтэй нөлөөлнө.
        Дараах нэгдлүүдийг бромоор SR-урвалд орох хурд:










        Фенилийн цагирагт электрон донор ба акцептор бүлэг суулгаж ИТ-ын, улмаар урвалын хурдад нөлөөлж
        болно.
        SR-урвалаар үүсэх чөлөөт радикал (ИТ) нь физикийн хуулиар октетаа дүүргэх хүчтэй эрмэлзэлтэй тул
        зэргэлдээ С–Н холбоотой р– (гиерконьюгац) холбогдолд, –холбоотой –р холбогдолд тус тус орж
        тогтворжино:







        Ийнхүү тогтворжсоноор пропилен ба толуол нь SR-урвалд метанаас 100 сая дахин их хурдтай орно.
        -Холбоо нь асар их хүчтэй электрон акцептор КК-д татагдаж вакантын орон зайд түгэн тархсанаар
        хлорт аллил ба бензилээс үүсэх ИТ (КК) нь мезомер хэлбэрт шилжиж тогтворжих болно:





        Чөлөөт хос электрон нь нуклеофиль халалцааны урвалын хурдад нэгэн адил хүчтэй нөлөөлнө. Жишээ
        нь:
   417   418   419   420   421   422   423   424   425   426   427