Page 315 - GreenChemistry2023 Emhetgel

BA (Y) – Үндэсний уртын нэмэгдлээр тодорхойлсон биологийн идэвх

BA (I) Ишний уртын нэмэгдлээр тодорхойлсон биологийн идэвх

Энэ хүснэгтээс үзвэл, 2 ордын леонардитийн гумины хүчлийн оптик нягт их биш, биологийн
идэвх өндөр буюу гумины бүтээгдэхүүний сайн чанарын эх үүсгэвэр гэж дүгнэж болохоор байна.

Вискозиметрийн ба гельхроматографийн аргаар тодорхойлсон молекул массын утга хоорондоо
нилээд зөрөөтэй гарсан нь гумины хүчлүүд “неиндивидуаль” нийлмэл бүтэцтэй бодис болохтой
холбоотой. Гумины хүчлийн молекул массыг нэгэн утгаар тодорхойлох чадамжтай арга өнөөг хүртэл

гараагүй.
ОХУ – тай хамтарсан төслийн хүрээнд ОХУ, Монголын хүрэн нүүрсний ордуудын лигнит,
леонардитийн гумины хүчлүүдийн ЯМР спектрийн өгөгдхүүнээр бодож гаргасан структур-бүлгийн

найрлага, фитотест туршилтын дүнгээр бодож гаргасан биологийн идэвхийн хоорондын хамаарлыг
судалсан дүнг доорхи зургуудад үзүүллээ [Ж.Дугаржав,С 2023 ].

ГХ бэлдмэлтэй усаар бордсон
y = 6,94x - 1,28
5.0
y = 14,91x - 5,39
Ургацын нэмэгдэл, %, 4.0 4.0
5.0
R² = 0,95
R² = 0,98
Ургацын нэмэгдэл , %
3.0
3.0
2.0
2.0
1.0
1.0
0.0
0.0 0.5 0.0
f ar /al 0.3 f h/h 0.5 0.7

13
Зураг 2. Гумины хүчлийн структур – бүлгийн (бүтэц байгуулалтын) үзүүлэлтүүд ( С ЯМР ) ба
биологийн идэвхийн хамаарал

Энд: f ar/al ароматик: алифатик, f h/h – гидрофил:гидрофоб шинж чанартай фрагментүүдийн харьцаа.